Bilgiler > maymunların para kullanmayı öğrenmesi
maymunların para kullanmayı öğrenmesi
''yale üniversitesi’nde araştırmacı olan ekonomist keith chen ve psikolog laurie santos, dünyanın en bencil hayvanlarından biri kabul edilen kapuçin maymunlarına para kullanmayı öğretmek istedi.
chen, “kapuçinler yemek yemek ve seks yapmaya odaklı küçük bir beyne sahip... önlerine ne çıkarsa yiyorlar. onlara sabahtan akşama kadar şekerleme verebilirsiniz. yediklerini kusup tekrar yemek için yanınıza gelirler” dedi.
chen ve santos, para kullanmayı öğreterek, maymunların bencilliğini ortaya çıkarmayı, böylece onları para kullanmaya iten dürtüleri gözlemleyi amaçladı. başarılı olan denemelerin ardından, maymunlara para karşılığında üzüm, elma ve jelibon satın almayı öğrendi.
chen, kapuçin maymunlarına para yerine geçen ortası delik gümüş diskler verdi. maymunlara diskleri meyve alabilmek için kullanmalarını öğretmek 7 ay sürdü. eğitimin ardından, maymunlara 12 disk verildi. maymunlara ilk önce üzüm ve elma, daha sonra da jelibon sunuldu. maymunların bütçe hesaplaması, insanlarınınkine mükemmel bir benzerlik gösterdi. daha çok jelibon almak isteyen kapuçinler, üzümden kısmaya başladı.
ardından maymunlara kumar oyunları öğretildi. chen, “insanların yaptığı gibi saçma kararlar veriyorlardı... istatistiksel olarak kapuçinleri birçok borsa yatırımcısından ayırt etmek olanaksız” dedi.
alışveriş ve kumarın yanı sıra, maymunların diskleri başka amaçlar için de kullandığı görüldü. bir araştırmacı, iki maymunun kendilerine dağıtılan paraları seks karşılığında değiş tokuş ettiğine tanık oldu. seks sona erdikten sonra, paraları alan maymun hemen araştırmacıların yanına gelerek kazandıklarıyla üzüm aldı.
kapuçinler, araştırmacılara zor anlar da yaşattı. bazıları, para dağıtımı sırasında daha fazla disk çalmaya çalıştı. bazıları da para disklerinin konduğu sepetlere saldırdı. bunu gören diğerleri de aynı şeyi yapınca, kısa süreli kaos ortamları yaşandı.
yapılan deneyler, kapuçinlerin paradan anladığını ve tıpkı insanlar gibi kullanabildiklerini gösterdi. chen, 2005 yılında pembe maymunlar üzerinde başladığı deneylerde maymunların insanlara olan davranış özelliklerini gözlemlemeye devam ediyor.'
***