Bilgiler > Döviz, Faiz ve Enflasyon ilişkisi
Döviz, Faiz ve Enflasyon ilişkisi
Ekonominin en önemli kurallarından biri talep gören şeylerin değerinin artması, talep görmeyen şeylerin değerlerinin azalmasıdır.
Paraların en önemli görevlerinden biri de insanların varlıklarını korumasıdır. Enflasyonun olmadığı ortamlarda insanlar paralarını bankalarda ya da evlerinde Yerli para biriminde saklarlar. Faizin az olması kimsenin umrunda olmaz.
Enflasyonun olduğu ortamlarda insanlar varlıklarını döviz ya da faiz getirisi ile korurlar. İnsanların varlıklarını faiz ya da dövizle koruyabilmesi için, dövizin ya da faizin enflasyondan fazla artması gereklidir.
Enflasyonun olduğu ve faizin enflasyondan düşük olduğu zamanlarda insanlar varlıklarının değerini korumak için fiziki alışveriş yaparlar ya da döviz alırlar. Örnek olarak ev fiyatları ile bunu açıklamaya çalışalım. Yüksek enflasyon ortamlarında insanlar ev alarak paralarının değerini korumak isterler ve ev almaya yönelirler. Herkes ev almaya yöneleceği için talep artar ve ev fiyatları da enflasyondan daha fazla artar. Bu döviz için de geçerlidir.
Yukardaki örnekte düşük faiz, ev fiyatlarının artmasına yani enflasyona neden olmuştur.
Böyle bir ortamda faizler bir anda enflasyonun çok üzerine çıkarılırsa, faiz getirisi kira getirisinden daha cazip olacağı için insanlar evlerini satarak faiz almaya çalışır. Bu da yukardaki örneğin tam tersi bir sonuç doğurur.
Ancak faiz bir anda aşırı fazla artırılırsa, insanlar üretim yapan fabrikalarını satıp faize yatırır ki bu da dolaşımdaki paranın artmasına rağmen, dolaşımdaki ürün miktarını da artırır ve enflasyonun da artmasına neden olur. Ayrıca iç piyasadaki ürün miktarı yeterli olmayacağı için ithalat patlar. Bu da cari açığın artmasına ve ülkenin borçlanmasına neden olur.
En sağlıklı olanı enflasyonun biraz üzerinde bir faiz oluşmasıdır. Bunun için merkez bankasının piyasaya müdahalesinin sınırlı olması gereklidir. Merkez bankası da bir müşteri gibi piyasadan kar elde etmeye çalışmalıdır. Bankaların rekabetçi faiz uygulamasını teşvik etmeli.Döviz fiyatı uygunken döviz almalı, TL fiyatı uygunken döviz bozdurmalıdır. Aksi halde merkez bankasının dövizinin artması mümkün olmaz.
***