Bilgiler > Snowboard ve Kayak Bakımı
Snowboard ve Kayak Bakımı
Snowboard ve Kayak Bakımı Nasıl Yapılmalı?
Bildiğiniz gibi sektördeki çeşitli kuruluşlar (malzeme satanlar / kiralama yapanlar) kayak ve snowboardlara bakım yapıyorlar veya yaptıklarını iddia ediyorlar. Bu servis için çeşitli fiyatlar konuşuluyor. Ben size burada bu fiyat farklarının nelerden oluştuğunu anlatmaya çalışacağım.
Gözünüz gibi baktığınız , oldukça ciddi paralar ödeyerek aldığınız malzemenizin uzun seneler ilk günkü performansını göstermesi ve hatta arttırması için nelere dikkat etmenizi , ucuza kaçıp performans kaybı yaşamamanız ( son model bir arabaya kaplama lastik takarmısınız?) için aldığınız serviste dikkat etmeniz gereken hususları izah etmeye çalışacağım. Biraz uzun olacak,kusura bakmayın, belki konulara ayırabilirim.
ALTI ÇİZİLEN/YARALANAN KAYAK VE SNOWBOARDLARIN TAMİRİ
Bu durumdaki malzemelerimiz için dikkat edeceğimiz husus , bu yaralanmanın derecesidir. Eğer ihmal edilebilir durumdaysa bazen tamir etmemekte fayda bile olur, çünkü alt yüzeyin fabrika tarafından yapılan orjinal kanallarını (structure) bozabilirsiniz. Eğer her halikarda tamir edilecekse kullanılan malzemeler
A - Yakarak damlatılan dolgu çubukları ( P-tex diye de bahsediliyor)
B - Tabanca ile ısıtılarak kullanılan dolgu malzemesi (çubuk veya toz halinde)
C - Özel bir alet yardımıyla kayağın altına kaynatılan rulo halindeki dolgu malzemesi ( metal tutucu ve plastik tutucu olarak farklı malzemeler)
A-B-C nin arasında maliyet olarak üçe beşe katlanan farklar var. A şıkkını tercih ediyorsanız (en ucuz method) kayağınızın/boardunuzun performansından uzun vadede ciddi kaybedeceğini göze almanız gerekir. Yakılarak damlatılan bu plastik bazlı dolgu kesinlikle orta ve üst düzey malzemelerinizin tabanındaki plastik malzeme ayarında değildir, sadece ayıp örter. (yukarıdaki lastik kaplama örneği)
Kesinlikle bu yamalar çoğaldıça performansınız azalacaktır. Dünyanın profesyonel dükkanlarının hiç birinde yakarak damlatma methodu artık kullanılmamaktadır. Maalesef ülkemizde % 90 civarında bu method kullanılmaktadır.
B şıkkı çok daha pratik method olduğu için genelde kiralama işletmeleri tarafından tercih edilmektedir , rental kayaklar ve orta düzey malzeme için uygundur. Performans derdi olmayan kullanıcılar tarafından tercih edilir, malzemenize A şıkkında olduğu gibi zarar vermez. Önde gelen kiralama işletmelerinde bulabilirsiniz.
C şıkkında ise kayağınızın/boardunuzun altındaki malzemeye en yakın hatta daha kaliteli farklı dolgu malzemelerinin özel bir aletle ısıtlarak, en ideal sıcaklığa gelince gereken yerlere kaynak edilmesi ile gerçekleşir. Performans düşüşü kesinlikle söz konusu değildir.
İKİNCİ BÖLÜM, TAMİRDEN SONRA ALT YÜZEYİN DÜZLENMESİ
Kayağınızın ve Boardunuzun tamirini yaptırdıktan sonra , düzgün bir zemin elde etme, dolgu malzemesinin fazlasını almak için çeşitli methodlar vardır.
A- Elle , kalın bir eğe , plastik sistre veya kalın kağıt zımpara vasıtasıyla.
Kimse size bu yöntemle tam düz bir satıh yarattığını iddia edemez, tamiratın yapıldığı bölgenin etrafına verdiği ilave zarar da cabası.
B- Band zımpara makinesi ile %99 verimle düzeltme. Fabrikadan çıkarken verilen orjinal taban açısını aynen verme imkanı var.
C- Taş zımpara makinesi ile %100 düzeltme ve alt kanalların orjinali gibi verilmesi
Aldığınız serviste bunların hangisinin yapıldığını lütfen sorun, A şıkkının AROG devrinden kalma olduğunu da unutmayın.
ÇELİKLERİN BAKIMI
Kayağınızın ve boardunuzun sert karda en öne çıkan,sizin en ihtiyacınız olan kısmı çelikleridir. Çelikler aşağıdaki şekillerde hazırlanır.
A- El aletleriyle, bu konvansiyonel sistem olup, çok tecrübeli teknikerler tarafından yapılmalıdır. Verilecek açının ki standart 90 veya 89 derecedir, doğru uygulanması çok önemlidir. Tecrübesiz birinin ellerinde kenar çelik boyunca yanlış uygulama neticesi çok farklı açılar oluşabilir. Ayrıca kullanılacak yanlış efsafta eğeler de kenar çeliklerine çok ciddi ve kalıcı zarar verirler. Mesela kayağınızın veya boardunuzun çeliklerinin olur olmaz paslanması genelde yanlış yapılan bir uygulamanın sonucudur. Hele çelik yapılırken su verilmesi unutulursa geri dönülemez hale gelir. Siz siz olun her önünüze gelene çeliğinizi emanet etmeyin. Bu sistem genelde evde yapılan amatör bakımlarda veya çok profesyonel yarışçıların ve teknik adamlarının kullandığı sistemdir.
B- Makineyle, insan öğesinin en aza indiği sistemdir. Makinede istenilen açı ayarlanır, su püskürtme sistemi de devreye alınarak dikkatli olarak makineden geçirilir. Bütün dünyada kayak mağazalarında ve kiralama işletmelerinde kullanılan sistemdir.
C- Çok büyük kapasiteli bakım ve kiralama yapan merkezlerde kayağın altının taşlanması ve çeliklerinin eğelenmesi el değmeden kapalı sistem büyük makinelerle yapılır ama sezonda sezonda 5 binin altında kullanımı rantabıl olmadığı için Türkiye'ye kimse getirmedi.
VAKS (WAX)
Herşeyden önce vaks bir dolgu maddesi değildir. Bazı uygulamalarda olduğu gibi katı vaksı (ütü vaksı) vaya parafini kuru kuru boarda veya kayağa sürerseniz faydası değil zararı olur. Ancak likid amatör vakslar ütüsüz olarak uygulanır.
Ütü vaksını uyguladıktan sonra , plastiğin emmediği üstte kalan bütün fazla vaks elden geldiğince vaksın sertliğine göre kullanılacak atkılı/plastik veya bronz bir fırçayla kayaktan uzaklaştırılır. Az fırçalayalım yarına da vaks kalsın lafı tamamen bir safsatadır. Kayak ve boardlar ne kadar çok sık vakslanırsa performansı o derece artar. Bir yarış kayağının 40 ncı vakstan sonra gerçek performansını gösterdiği yarış teknikerleri tarafından söylenmektedir.
Vakslar hava/kar ısısı ve havadaki neme göre farklı farklıdır. Bunla ilgili her vaks üreticisinin farklı üretimleri ve kullanım tabloları vardır. Ama en önemlisi doğru vaksı doğru ütü derecesinde kullanmaktır. Vaksın özelliğine göre gereğinden fazla yüksek ısı derecesi kullanımı hem vaksın yanmasına hemde tabandaki plastik bazlı yüzeyin yanmasına va geri dönülmez zarar görmesine neden olur. Çok düşük derecede uygulanması da vaksın plastik tarafından tam emilmemesine dolayısıyla vaksın tabanın içine işlememesine neden olur. Dolayısıyla uzman olmayan kişiler vaks yapalım derken göz çıkarabilirler. Kullanılan standart ütülerin +/- 40 derece hata yaptığı görülmektedir. Profesyoneller digital göstergeli +/- 5 derece hata payı olan vaks ütüsü kullanırlar. (gittiğiniz yerde kontrol edin ltf)
Amatör kayakçıların malzemeleri veya kiralık malzemeler, yeni nesil ısıtmalı merdaneleri olan vaks makineleri tarafından vakslanabilir ve daha sonra aynı makinenin dönen fırça merdaneleri ile temizlenir. Bu makinelerde genelde üniversal (geniş kullanım aralığı olan) vakslar kullanılır. Profesyonel kullanıma uygun olmamakla birlikte amatör kullanım için en uygun ve risksiz vakslama şeklidir.
Kısaca vakslar 3 ana renge ayrılır. Mavi çok soğuğu , kırmızı soğuğu, sarı sıcak havayı temsil eder. Örnek vermek gerekirse bu mevsimde Erzurum'da mavi , Uludağ'da kırmızı kullanılmalı, havalar ısındıkça mesela mart ayında tamamen sarı vaks kullanılabilir. Bunları karıştırarak da kullanmak mümkündür. Havadaki nem arttıkça vaksın içindeki flör oranı artmalıdır.
Başta da söylediğimiz gibi dikkat edilecek iki ana konu vardır,
1- Yanlış ütü ısısıyla kayan zemine zarar vermemek
2- Vaksın fazlasını iyi şekilde temizlemek.
Ana hatlarıyla aldığınız servise ödediğiniz ücreti kıyaslarken lütfen bu yazdıklarımın ne kadarı uygulanıyor bir inceleyin. Kayak bakım servisi dükkanın bir köşesinde veya merdiven altında yapılacak kadar gayrıciddi bir iş değildir. Lütfen servis aldığınız yerlerde bu yazdıklarımı sorgulayın, göreceksiniz ki bir sürüsü sorduğunuz soruyu bile anlamayacaktır.
Hepinize hayırlı, bol karlı sezonlar dileriz.
Kaynak:www.skiciyiz.biz social media
***