Bilgiler > Dumlupınar Denizaltısında Şehit olan 81 denizcimizin hikayesi
Dumlupınar Denizaltısında Şehit olan 81 denizcimizin hikayesi
nisan 1953 de bir nato tatbikatına katılır dumlupınar denizaltısı.. tatbikat dönüşü çanakkale savaşında en kritik bölge olan ve ingiiz donanmasına boğazın darlığı nedeniyle çok dar olması nedeniyle zorlandıkları için en çok kayıp verdirilen nara burnu açıklarında gece 2 civarı yüzeye çıkarken isveç gemisi ile çarpışır. sadece 5 kişinin kurtulduğu kazada 81 şehit verilir. bu 81 mürettabattan çoğu kaza esnasında sulara gömülerek şanlı türk tarihinin en büyük kahramanlıklarının yaşandığı yerde şehit olurlar.
içlerinden 22 si geminin torpido kısmında derin sulara gömülen denizaltı içinde mahsur kalır. onları kurtarmak için o dönemin teknolojisi ile çabalar verilir. gemicilerin denizaltından fırlattıkları şamandıra ile yüzeye telefon hattı çekilir ve gemicilerle irtibat sağlanır. ancak 100 metre derinlikteki denizaltıya uşaşmak mümkün değildir.. dalgıçlar 80 metreden fazla dalamaz hatta vurgun yiyenler olur..
gemiye ulaşıp kurtarılamayacakları anlaşılınca kazadan 2 gün sonra gemicilere artık istedikler gibi konuşabilecekleri sigara içebilecekleri söylenir.. zaten ardından şamandıra kopar gemi ile irtibat kesilir. 22 gemici için dumlupınar mezar olur.
bu kaza için yakılan meşhur türküdür ah bir ataş ver
"ah bir ataş ver cigaramı yakayım,
sen salın gel ben boyuna bakayım.
uzun olur gemilerin direği,
ah çatan olur efelerin yüreği.
ah vura taşa gâvur sinem koy yansın,
arkadaşlar uykulardan uyansın.
uzun olur gemilerin direği,
ah çatan olur efelerin yüreği,
ah yanık olur anaların yüreği.”
buraya kadar olanları çoğunuz biliyordunuz. gelelim bilinmeyenlere..
dumlupınar denizaltısı türk yapımı değildi tahmin edersiniz. asıl adı uss-blower ss-325’ti ve amerikan deniz birliklerinde, pearl harbour civarında görev yapan bir devriye denizaltısıydı. sonradan türkiye'ye hediye edilmişti.
amerika bize neden bir denizaltı hediye eder ki?
uss blower, 1944 yapımı bir gemiydi. armağan bahsi geçmeden önce, uss-blower üzerinde aylar süren bir bakım-onarım çalışması yürütülmüştü. bunun nedeni, denizaltının pasifik’teki devriye sırasında panama’ya seyreden başka bir amerikan devriye botu ile çarpışmış olmasıydı. bu olay sonucunda baş torpido dairesinin sancak tarafı ağır hasar görmüştü. ancak filadelfiya’daki tersanede yoğun uğraşlar sonucunda uss-blower eski görünümüne kavuşmuş ve 16 kasım 1950’de ‘tcg dumlupınar d-6’ adını almak üzere türkiye’ye gönderilmişti.
kadere bakın ki yukarıda bahsettiğim kazada da tatbikat sonrası gölcük dönüş yolunda yaşanan kazada dumlupınar yine baş-torpido dairesi sancak tarafından yara aldı. su yüzeyine çıkmayı başarmasına rağmen hızlıca su alan denizaltı çok kısa süre içinde battı. hikayenin devamını biliyorsunuz zaten..
kazadan 5 yıl sonra ilk kez dalgıç asansörleri ile gemiye ilk kez inilebildi. 50 yıl sonra 2003 yılında gemiye inen dalgıçlarımız ise çelikten tabuta "vatan size minnettardır" yazan bir plaka bırakmayı başardılar.
***