Cebeli Tarık Ülkesi
Antik çağdaki adı Calpe'dir. Endülüs fâtihi Tarık bin Ziyad'ın 711 yılında ordusuyla birlikte ilk ayak bastığı ve askeri karargâh olarak kullandığı yer olması sebebiyle İslam kaynaklarında “Cebelü Târık” (Tarık'ın Dağı) diye adlandırılmıştır. Bu isim İtalyancaya Gibilterra, öteki Avrupa dillerine de Gibraltar şeklinde geçmiştir. Cebelitarık’a İslam kaynaklarında "Cebelü’l-feth" de denilmektedir. Muvahhidler'in Endülüs'e geçişine kadar Cebelitarık ve eteğindeki koy daha ziyade muhtelif cins gemiler için bir sığınak yeriydi. Endülüs 1145 yılında Muvahhidler’in hakimiyetine geçince Muvahhid Hükümdarı Abdülmü’min (1130-1163) Afrika seferinden dönüşünde İşbiliye'de bulunan veliahdı Yusuf b. Abdülmü’min’e haber göndererek Hıristiyanlara karşı düzenleyeceği seferlerde karargâh ve kışla olarak kullanmak üzere Cebelitarık’ın eteğinde bir şehir kurmasını emretti. Bunun üzerine Yusuf, Gırnata’da bulunan kardeşi Osman’ın da yardımıyla çok sayıda usta ve işçi toplayarak 1159-1160 tarihlerinde, içinde büyük bir cami, saray, resmi binalar, kışla, güzel bahçeler ve su dağıtım şebekesinin bulunması planlanan şehrin inşasını başlattı.[3]
Muvahhidlerlerin yıkılmasından sonra Endülüs Beni Ahmer Devleti'nin yönetimine geçti. 1309 yılında Alonso Pérez de Guzmán el-Bueno, Kastilya Kralı IV. Ferdinand adına Cebelitarık’ı ele geçirdi. Gırnata Emiri, Meriniler’i yardıma çağırmak zorunda kaldı. Bunun üzerine Endülüs’e geçen bir Merini ordusu 1333'te Cebelitarık’ı geri aldı. 1340 yılında Kastilya Kralı XI. Alfonso Cebelitarık’ı kuşattı; ancak başarılı olamadı. 1355'te Merini Valisi Süleyman b. Dâvûd’un idaresinde olan Cebelitarık 1410-1462 yılları arasında Nasriler’in elinde kaldı. Daha sonra Medina-Sidonia dükü tarafından ele geçirildi. I. Isabel 1502’de Cebelitarık’ı İspanya Krallığı’na kattı.[3]
1704'te İngiltere-Hollanda deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir. 1713 tarihindeki Utrecht Antlaşmasıyla İspanya kaleyi İngiltere'ye iade etmeyi kabul etmiştir.
Cebelitarık'ın statüsü iki ülke, İspanya ile İngiltere arasında hala tartışılmaktadır. Kendi isteğiyle İngiliz sömürgesi olarak kalmak isteyen 6 km² yüzölçümü, 35.000 nüfusuyla ülke olarak bayrağı ve marşı olan Cebelitarık, dünya üzerinde küçük bir alan zapt etmesine rağmen iki ülke arasında zaman zaman sorunlara neden olmaktadır. 1967 ve 2006 yıllarında yapılan referandumlarda Cebelitarıklılar, Birleşik Krallık yönetiminde kalma yönünde karar aldılar.
***