Günlerin kökeni
bizler uygarlığı kurmadan önce gökyüzüne bakarak uyuyorduk, göğün altında; yani bizler yapay ışığı bulmadan, geceleri aydınlatmadan önce yıldızları seyrederek uyurduk. bu yüzden her kültürde, her kültürün dininde, milyonlarca yıldır baktığımız gökyüzünün etkisi vardır.
atalarımız gökyüzüne bakarak güneş, ay ve gezinen yıldızlara bakarak toplamda yedi cisim belirlemişler ve bu 'yedi'yi kutsal saymışlardır. bu yedili atalarımız için çok önemliydi ki haftayı yedi gün olarak belirlemişler ve bu yedi cismi haftanın her bir gününü, yani bu yedi cisme göre isimlendirmişlerdir. şöyle ki :
- gezegenlerden birine, parlak ve ağır hareket edenine babilliler marduk, iskandinavlar odin, yunanlılar zeus ve romalılar jüpiter diye isimlendirmiş; yani farklı kültürler tek bir cisme kendilerince bir büyüklük atfettiler.
- soluk, hızlı hareket eden ama güneş'ten hiç uzaklaşmayanına, romalılar, tanrının habercisi merkür'ün adını verdiler. içlerinden en parlak olanaysa aşk ve güzellik tanrıçası venüs'ün adı verildi. kan kırmızısı rengine sahip olana ise savaş tanrısı mars'ın ve aralarındaki en ağır ilerleyenineyse zaman tanrısı satürn'ün adını verdiler.
atalarımızın çıplak gözden başka bir araçları yoktu. gökyüzüne bakan atalarımızın elinden ancak bu kadarı geliyordu: metaforlar ve göndermeler.
sıra haftayı -yani yedi günü- tasarlamaya gelince, haftaya yedi gün tahsis edilmiş ve haftanın her bir gününe, gece gökyüzünde beliren yedi farklı ışığın adı verilmiştir.
- pazar güneş'i ve pazartesi ay'ı temsil etmiştir( 'sunday' ve 'mo(o)nday' ).
salı'dan cuma'ya kadar bütün günlere kelt/roma britanya'sını istila eden saksonların ve cermenlerin tanrılarının adı verilmiş:
- salı(tuesday) yani cermen gök tanrısı ‘ tiwaz’ın günü ‘ manasına gelir.
- çarşamba(wednesday), odin'in ya da wodin'in günüdür ve hecelendiğinde '' wedn's day'' olduğu gibi.
- perşembe(thursday), iskandinav tanrılarının en güçlüsü, şimşek tanrısı "thor’un günü"dür. thunder ( şimşek ) aynı kökenden gelir.
- cuma(friday), aşk tanrıçası freya'nın günüdür.
- cumartesi(saturday) ise satürn'ün günüdür.
fransızca, ispanyolca ve italyanca gibi latince kökenli bütün dillerde ise bu eğilim daha da belirgindir çünkü bunların hepsi haftanın günlerinin( sırasıyla, pazar'dan başlayarak) güneş, ay, mars, merkür, jüpiter, venüs ve satürn'ün adını vermişlerdir.
kaynak: pale blue dot - carl sagan
***