Yaşam, Ölüm yarışı
osmanlı zamanında üst düzey çalışanlardan birisi hakkında idam cezası verilirse onun kellesini hemen almak yerine ilginç bir uygulama yapılırmış. bostancı adı verilen ve sarayın bahçelerinden ve idamlardan sorumlu ve izbandut gibi gençlerin yer aldığı bostancılar birliğinin başındaki başbostancı veya bostancı paşa ile ölümüne bir yarış yaptırılırmış.
bostancıbaşı ile yapılan bu koşu yarışı saray içinden başlar, bahçeleri, parkları, kapıları ve dar sokakları geçer şimdiki kumkapı civarında bulunan balık pazarı kapısında sonlanırmış.
hükümlü eğer önce varırsa o kapıya, özgürlüğü hakeder ve sağ salim istanbul'dan ayrılması sağlanırmış.
ama nefes nefese koşarak geldiğinde bostancıbaşını orada kendisini bekler halde görürse eğer idam cezalısı, işte o zaman hayatı tamamen bostancıbaşının insafına kalırmış. kendisini bekleyen bostancıbaşı bir kadeh şerbet uzatırmış yorulmuş adama. eğer verdiği şerbet beyaz ise, sadece sürgün ile cezalandırılır, şerbet kırmızı ise idam edilip cansız bedeni oracıkta denize atılırmış.
bu yarışı kazanarak hayatını kurtaran son kişi büyük vezir hacı salih paşa imiş. salih paşa, 1822 yılında bu ölüm yarışını kazanmanın ödülü olarak sadece hayatını değil aynı zamanda şam valiliğini de almış.
eh yaşlı başlı büyük vezirin bostancıbaşını yarışta geçebilmesi kolay değil.
***